Sessiz Kontaktör Nedir? Nasıl Çalışır? Neden Kullanılır?
Sessiz Kontaktör Nedir?
Sessiz kontaktör, çalışması esnasında standart bir kontaktöre göre daha az ses yayan bir kontaktör tipidir. Tesisat kontaktörü, modüler kontaktör, ray tipi kontaktör olarak da adlandırılır.
Standart bir güç kontaktörünün ana kontakları çalışma esnasında rahatsız edici mekanik bir ses oluşturur. Sessiz kontaktörde ise bu ses minimum seviyededir. Bu nedenle bu kontaktör, konut, otel, hastane, ofis, alışveriş merkezi, rezidans gibi uygulamalarda sıklıkla tercih edilir. Bu binalar içerisinde yaşayanların konforunu artırır.
Sessiz Kontaktör Nasıl Çalışır?
Sessiz kontaktörün bobini enerjilendiğinde bir elektromanyetik alan oluşur. Bu alan cihazın kontaklarının konum değiştirmesini sağlar. Açık olan kontaklar kapalı, kapalı olan kontaklar ise açık konuma geçer. Bobin enerjisi kesildiğinde ise normal konumlarına geri dönerler. Böylelikle kontaktörün bağlı olduğu yük kontrol edilebilir.
Standart bir kontaktörün çalışma prensibi ile sessiz kontaktörün çalışma prensibi birebir aynıdır.
Sessiz kontaktörler hava kesmeli kontaktörleri sınıfına aittir. Bu cihazın bobin gücü kesilirse kontaklar açıldığında bir ark oluşturur. Hava kesme kontaktörleri kontakları yeterli mesafeye ayırarak arkı söndürür. Hava kesmeli kontaktörler daha ekonomiktir çünkü fiyatı ve bakım maliyetleri diğer kontaktör sınıflarına (örn. yağlı, vakumlu) göre daha düşüktür.
Sessiz Kontaktör Neden Kullanılır?
Sessiz kontaktör fazla ses oluşturmaması, standart bir kontaktöre göre boyutunun küçük olması, bobin tüketiminin düşük olması gibi gerekçelerle elektrik uzmanları tarafından tercih edilir.
Sessiz kontaktörlerin standart kontaktörlere göre kontak dizilimi farklıdır. Örneğin bir sessiz kontaktörde 1NA+1NK, 2NA, 3NK gibi farklı kontak tiplerine rastlamak mümkündür. Renkleri ise genelde beyaz ve beyaz tonlarında olur. Bu nedenle sigorta grubu ürünler ile yan yana dizildiklerinde görsel bütünlük oluştururlar.
Sessiz Kontaktörün Avantajları
Sessiz kontaktör kullanımının kullanıcılar için çok çeşitli faydaları bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şöyledir:
· - Sessiz çalışır, mekanik ses yapmaz ve kullanıcıların konforunu artırır.
· - Bobinini enerjilendirmek için düşük miktarda enerji yeterlidir. Enerji tasarrufu yaptırır.
· - Fazla ısı yaymaz.
· - Boyutları küçüktür. Sigorta ile hemen hemen aynıdır. Pano ve sigorta kutusunda fazla yer kaplamaz.
· - Bazı tipleri manuel olarak kontrole uygundur. Ürün manuel olarak kontrol edilebilir.
· - Kontak dizilimleri farklı opsiyonlar içerir.
· - Görünüşleri şıktır.
· - Sessiz ortamlar için idealdir.
· - Bakım gerektirmez. Mekanik ve elektriksel ömrü uzundur.
· - Bobini AC veya DC olarak enerjilendirilebilir. (Markadan markaya değişebilir)
· - Kontak konum göstergesine sahiptir.
· - IP koruma seviyeleri yüksektir.
Sessiz Kontaktörün Dezavantajları
Sessiz kontaktörün standart bir kontaktöre göre dezavantajları ise şunlardır:
· - Genellikle 15 kW’a kadar üretilir. Düşük yüklerin anahtarlamasında kullanılabilir. Büyük yüklerde kullanıma uygun değildir.
· - Standart bir kontaktöre göre uygulama çeşitliliği azdır.
· - Aksesuar seçeneği azdır. Bir ya da birkaç çeşit aksesuarı vardır.
· - 3 fazlı motorların beslemesi için çok ideal olmayabilir. 1 fazlı motorlar için daha uygundur.
· - Yedek parçaları üretilmez. Arıza yaptığında ürün tamamen değiştirilmelidir.
· - Termik röle gibi ekstra koruma elemanı montajı yapılamaz.
· - Sadece raya montajlanabilir. Taban sacına montajı mümkün değildir.
Sessiz Kontaktörün Seçim Kriterleri
Sessiz kontaktör seçiminde kontaktörün kontak sayısı ve dizilimi, bobin besleme gerilimi, izolasyon gerilimi, kontakların taşıyabileceği akım ve gerilim seviyesi, IP koruma sınıfı, elektriksel ve mekanik ömürleri mutlaka kontrol edilmelidir.
Sessiz kontaktörler aydınlatma uygulamalarında kullanılacaksa, bir fazdan hangi tipte ve kaç adet lambanın beslenebileceği mutlaka kontrol edilmelidir. Özellikle led aydınlatma kullanımının günden güne arttığı günümüz koşullarında sessiz kontaktörün aydınlatma yüklerinin akımını sorunsuzca taşıyabilmesi gerekmektedir. Eğer kontakları üzerinden taşıyabileceğinden fazla akım geçirilirse cihaz daha gürültülü çalışabilir ve hatta bir süre sonra tamamen kullanım dışı kalabilir.
Sessiz Kontaktör Başka Hangi İsimler ile Adlandırılır?
Tesisat Kontaktörü: Genellikle bina tesisat uygulamalarında kullanıldığı için bu ismi alır. Endüstriyel uygulamalarda kullanımı sınırlıdır.
Ray Tipi Kontaktör: Sadece bir DIN rayı ile kullanılmak üzere tasarlanmış cihaz olduğundan dolayı bu ismi alır. DIN rayı metalden oluşur ve elektrik mühendisliği için standarttır. Terim, Almanya'daki Alman Standardizasyon Enstitüsü (DIN) tarafından yayınlanan ve o zamandan beri Avrupa (EN) ve uluslararası (ISO) standartları olarak kabul edilen orijinal spesifikasyonlardan türetilmiştir. Montaj rayı, 35 mm x 7,5 mm boyutlarıyla DIN Normu EN 50022 tarafından belirtilmiştir.
Modüler kontaktör: Modüler DIN rayı bileşenleri yüksek derecede güvenlik ve parmak koruması için tasarlanmıştır. Kompakt yapıları yerden tasarruf sağlar ve bina kurulumlarında müşteriye faydayı artırır. Tüm modüler kontaktörler, modüler genişlik konsepti kullanılarak tasarlanmıştır ve 17,5 mm'de standartlaştırılmış tek bir "modülün" kesirleri veya katları şeklindedir. Modüler kontaktör; sigorta, kaçak akım rölesi, darbe akım anahtarı gibi cihazlara benzer genişlikte olduğundan bu isimle adlandırılır.
Sessiz Kontaktör Nerelerde Kullanılır?
Sessiz kontaktör aşağıdaki uygulamalarda kullanılabilir:
· - Bina tesisatı
· - Pompa, havalandırma, asansör sistemleri
· - Aydınlatma sistemleri
· - Otomatik kapı ve kart okutma sistemleri
· - Panjur sistemleri
· - Isıtma sistemleri
· - Yatlar
· - Hassas elektronik ekipmanlar
· - Elektrik şarj istasyonları
· - Güneş enerjisi sistemleri
Sessiz Kontaktör Neden Arızalanır? Arızalandığında Ne Yapılmalıdır?
Sessiz kontaktörün arızalanmasının sebepleri şunlardır:
· - Yanlış bobin gerilimi ile beslemesi yapıldığında bobini yanar.
· - Yanlış uygulamada veya akım seviyesinde kullanılırsa kontakları yapışır.
· - Aşırı sıcak veya soğuk ortamlarda çalıştırılır ve depolanırsa tüm ürün kullanılmaz hale gelebilir.
· - Gerilim darbeleri bobinine zarar verebilir.
· - Aşırı tozlu ortamlar ses seviyesini artırabilir.
· - Fazla gerilim dalgalanması yaşanan şebeke koşulları kontakları ve bobini bozabilir.
· - Gevşek bağlantı terminal uçlarında ark oluşturur. Ürünü fazla ısıtır.
Sessiz kontaktör kullanılmaz hale gelmişse aynı özelliklerde başka bir ürün ile değiştirilmelidir. Elektrodijital.com üzerinden arızalanan sessiz kontaktörünüzü yenisi ile değiştirebilirsiniz.